Түзеу мекемелерінде қылмыстық құқық бұзушылықтардың алдын алудың халықаралық тәжірибесі
Қаралымдар: 19 / PDF жүктеулері: 12
DOI:
https://doi.org/10.32523/2616-6844-2024-149-4-186-204Кілт сөздер:
түзеу мекемелері, қылмыстың алдын алу, халықаралық тәжірибе, қайта әлеуметтендіру, сотталғандарАңдатпа
Түрме тұрғындарының өсуі және қайталанулар санының артуы, әсіресе ауыр және аса ауыр қылмыстары үшін сотталғандар арасында түзеу мекемелерінде қылмыстық құқық бұзушылықтардың алдын алудың өзектілігі Қазақстанның қазіргі заманғы пенитенциарлық жүйесінің негізгі проблемаларының біріне айналуда. Жазаларды орындау жүйесін жетілдіру қажеттілігі табысты халықаралық тәжірибелерді талдауды және қолдануды талап етеді.
Зерттеу бас бостандығынан айыру орындарындағы қылмыстардың алдын алудың шетелдік әдістерін зерделеуге және олардың Қазақстан жағдайында қолданылуын бағалауға бағытталған. Жұмыс әртүрлі тәсілдерді, соның ішінде криминологиялық, құқықтық және әлеуметтік-психологиялық тәсілдерді қарастырады және әлеуметтік, экономикалық және психологиялық аспектілер сияқты криминогендік ортаға әсер ететін факторларды талдайды.
Зерттеудің әдіснамалық негізі әдебиеттерді зерттеуді, қылмыстың алдын алудың халықаралық модельдерін салыстырмалы талдауды және шетелдік жүйелердің нақты жағдайларын сапалы талдауды біріктіреді. Нәтижесінде Еуропалық Одақ, Солтүстік Америка және Азия елдерінде жүзеге асырылатын тиімді стратегиялар анықталды. Олардың ішінде сотталғандарды қайта әлеуметтендіру және кәсіптік даярлау бағдарламалары, ұстау жағдайларын ізгілендіру, қауіпсіздіктің заманауи технологияларын пайдалану, сондай-ақ қатаң бақылау мен тәртіп шаралары бар.
Зерттеу нәтижелері сотталғандарды оңалту мен әлеуметтік бейімдеуге негізделген кешенді тәсілдің тиімділігін растайды, бұл рецидив деңгейін төмендетуге және криминогендік жағдайды жақсартуға ықпал етеді. Жұмыстың үлесі ұлттық заңнаманың ерекшелігін және Қазақстанның пенитенциарлық жүйесінің әкімшілік құрылымын ескере отырып халықаралық тәжірибені бейімдеу бойынша ұсынымдар әзірлеуден тұрады.
Зерттеудің практикалық маңыздылығы оның қорытындыларын Қазақстандағы жазаларды орындау жүйесін жаңғырту үшін қолдану мүмкіндігінде жатыр, бұл түзеу мекемелеріндегі қылмыс деңгейінің төмендеуіне және тұтқындарды қайта әлеуметтендіру тиімділігінің артуына әкелуі мүмкін.
