Қазақстан Республикасының мемлекеттік қауіпсіздігі координаттар жүйесіндегі әлеуметтік-еңбек құқықтық қатынастары
Қаралымдар: 108 / PDF жүктеулері: 140
DOI:
https://doi.org/10.32523/2616-6844-2023-142-1-176-191Кілт сөздер:
ұлттық қауіпсіздік, зейнетақымен қамтамасыз ету, мигранттар, қамқоршы ана, әлеуметтік жәрдемақылар, еңбек шарты, гендерлік, халықаралық шарттарАңдатпа
Мақалада еңбек құқығы мен әлеуметтік қамсыздандыру құқығының заңнамалық реттеушісі ұсынған мемлекеттік әлеуметтік саясатты іске асыру форматында Қазақстан Республикасының ұлттық қауіпсіздігін қамтамасыз етудің кейбір мәселелері талданады. Ол қауіпсіздік түсінігі, оның түрлері мен деңгейлері мәселелерін қарастырады. Шет елдердегі ұлттық және мемлекеттік қауіпсіздік ұғымдарымен мазмұнына деген көзқарастардың айырмашылығы, жақын және алыс шетел мемлекеттерінің ғалымдары ұсынған мазмұны мен мағыналық түсіндірмелерінің айрықша белгілері талданады. Аналитикалық зерттеуде әлеуметтік-экономикалық қауіпсіздіктің бастапқы негіздерін құрайтын, соның ішінде әлеуметтік қауіптен сын-қатерлерді тудыратын ұлттық құқықтық тетіктердің де, халықаралық құқық нормаларының да негізінде құрылады. Бүгінгі күні Қазақстан Республикасының қолданыстағы заңнамасының нормаларымен ұсынылып отырған құқықтық инциденттер мәселелеріне олардың Қазақстандағы ұлттық қауіпсіздікке төнетін қатерлердің ықтимал болжамдары тұрғысында ерекше назар аударылады. Автор құқықтық әлеуметті арттыру қағидаларына зерттеу құра отырып, құқықтық казуизм мысалында Қазақстан Республикасының әлеуметтік ұлттық қауіпсіздігін қалыптастыру үдерісіне құқықтың жекелеген нормаларының кері әсер ету аспектілерін ашады:«Балалар ауылдары мен жасөспірімдер үйлері туралы» заңның бабында ұсынылған бір құқықтық нормадан бүкіл заңнамалық актінің форматына – «Арал теңізіндегі экологиялық апат салдарынан зардап шеккен азаматтарды әлеуметтік қорғау туралы» заңға және Қазақстан Республикасы ратификациялаған, ел заңдары алдында басымдыққа ие халықаралық шарттарға еңбек мигранттарының мәртебесі.
Мақалада ұлттық құбылмалылық пен мемлекетаралық икемділікті, өзекті болжауды, қарапайым сауатсыздықты есепке алмай, құқықтық казуизмге, құқық бұзушылықтың мүмкін еместігіне әкелетін белгілі бір әлеуметтік-еңбек құқықтық қатынастарды құқықтық реттеуге арналған күрделі құқықтық процестердің өзара байланысты, өзара тәуелді жиынтығы талданады, құқықтық қондырғылардың нақты жұмыс істеуі және сайып келгенде, елдің қауіпсіздік жүйесінің элементтік құрамдас бөліктерінде көрінеді.
