Халықаралық құқық және оның қару-жарақ пен технологияларды дамытуға байланысты қауіпсіздіктің қазіргі қауіптеріне әрекеті
Қаралымдар: 107 / PDF жүктеулері: 95
DOI:
https://doi.org/10.32523/2616-6844-2023-143-2-182-190Кілт сөздер:
Халықаралық құқық, қару-жарақ, технология, кибершабуылдар, күш қолдану, халықаралық әдет-ғұрып құқығыАңдатпа
Нанотехнологиялар, кибертехнологиялар, ғарыштық және ұшқышсыз жүйелер сияқты жаңа технологиялардың пайда болуы және олардың қарқынды дамуы қару-жарақ технологиясының жетістіктері арқылы халықаралық құқықтың қолданыстағы нормаларына және керісінше әсер етті. Мұндай жағдайларды құқықтық реттеу «ескі» халықаралық құқықты түсіндіру және жаңа жағдайға қолдану немесе қажет болған жағдайда жаңа құқық енгізу арқылы жүзеге асады. Кейбір жағдайларда қолданыстағы халықаралық құқық оған қажет болған жағдайда халықаралық әдеттегі құқықтың аналогтары ретінде халықаралық конвенциялық ережелердің жаңа түсіндірмесін кеңейту арқылы қолданылуы мүмкін. Кейбір халықаралық шарттар технология мен қару-жарақтың баяу дамуы кезінде қабылданғанымен, олар әлі де қауіпсіздік мәселелері мен алаңдаушылықтарына қолданылуы мүмкін. Химиялық қаруды және кибершабуылдарды қолдану мысалдарын ескере отырып, мұны халықаралық әдет-ғұрыптық құқықты қолдану арқылы қолданыстағы құқықты күшейту қажеттілігі ретінде түсіндіру мәселелеріне байланысты халықаралық құқықтың кейбір нормаларының әлсіздігінің дәлелі деп санауға болады. Сондықтан, мемлекеттер тәжірибесі мен ғалымдардың қосқан үлесіне байланысты халықаралық құқық бейбіт тәртіпті қамтамасыз етуге немесе жаңа технологиялар мен қару-жарақ жасауға тән қауіп-қатерлерді болдырмауға көмектесуге қабілетті емес деп айту қиын.