Қытай Халық Республикасы мен Қазақстан Республикасындағы жер қойнауын пайдаланушылардың жауапкершілігін құқықтық реттеу

Аңдатпа

Мақала жер қойнауын пайдалану саласындағы жауапкершілікті құқықтық реттеу мәселелеріне арналған. Пайдалы қазбаларды барлаумен, өндірумен, сатумен және өңдеумен айналысатын жер қойнауын пайдаланушыларға әлеуметтік жауапкершілік жүктеледі, олар заңды жауапкершілікке де тартылуы мүмкін. ҚР және ҚХР заңнамалары жер қойнауына мемлекеттік меншік құқығын қорғайды және жер қойнауын пайдаланушылардың экология саласындағы талаптарды бұзғаны, пайдалы қазбаларды заңсыз өндіргені, кен орындарын рұқсатсыз игергені, пайдалы қазбаларды лицензиясыз өндіргені және келісімшарт немесе лицензия талаптарын бұзғаны үшін заңды жауапкершілікті қамтамасыз етуге бағытталған.

Қазақстан заңнамасы бизнестің, оның ішінде жер қойнауын пайдаланушылардың әлеуметтік жауапкершілігі туралы ережелерді көздейді. Қазақстан Республикасының заңдары жер қойнауын пайдаланушылардың қазақстандық тауарларды, жұмыстар мен көрсетілетін қызметтерді сатып алу, сондай-ақ қазақстандық кадрларды даярлау жөніндегі міндеттерін белгілейді. Екі елдің заңнамасы жер қойнауын пайдалану саласындағы заңнаманы бұзғаны үшін азаматтық-құқықтық, әкімшілік және қылмыстық жауапкершілік шараларын көздейді.

Қазіргі АҚШ әкімшілігінің әлемнің кейбір елдерімен сирек кездесетін металдарды өндірутуралы мәміле жасасу мүдделерімен байланысты әлемдегі соңғы оқиғалар жер қойнауы мен жер қойнауын пайдалануға деген көзқарастың геосаяси сипаты туралы айтады. Жер қойнауынпайдалану саласы ірі державалардың геосаяси мүдделерінің саласына айналуда. Геосаясиміндеттемелерді өзіне қабылданған жағдайда жер қойнауын пайдалануды жүзеге асыратын ірі мемлекет жер қойнауын пайдалану жүзеге асырылатын ел үшін жауапкершілік алады.