Қазақстан Республикасының әкімшілік және азаматтық сот ісін жүргізудегі прокурордың қызметін салыстырмалы-құқықтық талдау

Аңдатпа

Қазақстан Республикасының (бұдан әрі - ҚР) Әкімшілік және азаматтық сот ісін жүргізуге прокурордың қатысуының нысандары мен құқықтық мәртебесін зерттеудің өзектілігі Еуропа елдерінің құқықтық жүйесіне еліктей отырып, осы институтты таратуға ұмтылған практикалық және ғылыми қайраткерлердің болуымен, сондай-ақ ҚР Әкімшілік рәсімдік - процестік кодексін енгізумен байланысты. Мақалада прокурордың әкімшілік және азаматтық сот ісін жүргізуге қатысуы арасында параллель жүргізілді, айырмашылықтар мен ұқсастықтар, атап айтқанда, прокурордың сотқа қатысуының мүмкін нысандары сипатталды, прокурордың құқықтық мәртебесі, құқықтар мен міндеттердің процестің басқа қатысушыларынан айырмашылығы туралы айтылды. Жұмыстың мақсаты Әкімшілік сот ісін жүргізуге прокурордың қатысу институтын зерделеу болып табылады. Прокуратура органдарының қызметін жетілдіру жөнінде ғылымда ұсынылған ұсыныстар қаралды. ҚБК жеке және заңды тұлғаларға мемлекеттік органдардың, жергілікті өзін-өзі басқару органдарының немесе мемлекет қатысатын ұйымдардың ғана емес, сондай-ақ жеке меншік нысанындағы өзге де ұйымдардың әрекеттері мен әрекетсіздігіне шағым жасау құқығын береді деген қорытынды жасалды. Авторлар прокурордың әкімшілік сот ісін жүргізуге қатысуы тек осы бағытпен шектелмеуі керек деп санайды, сонымен бірге ол процесте анықталған басқа бұзушылықтарға жауап беруге міндетті. ҚР құқықтық актілеріне сәйкес прокурорда қадағалау функцияларынан басқа, сотта мемлекет мүддесін білдіру бойынша тағайындаудың бар екендігі шектелді және расталды. Прокурордың әкімшілік процеске қатысуының әртүрлі нысандары туралы хабарламаны біріздендіру, прокурордың әкімшілік сот ісін жүргізуге қатысуының барлық нысандарын бір нормада сипаттау ұсынылды.